Nijkerk Peilstation NYK, 12 augustus 2022.

Zo af en toe ontvangen we een vraag over die antenne in Polder Arkemheen ten noorden van Nijkerk. De weg waaraan hij staat heet Nekkeveld. Op zich is de vraag niet gek, want hij heeft wel degelijk te maken met de luchtvaart. Het is echter geen baken, maar een peilontvanger antenne. Urs Keller maakte er een foto van en vroeg ons naar de betekenis. Na ons antwoord vroeg hij verder en kreeg van de LVNL een uitgebreid antwoord:

Op de locatie die u aangeeft staat een van onze radiopeilstations. Wij noemen deze VDF NYK. VDF staat voor VHF (Very High Frequency) Direction Finder. NYK staat voor Nijkerk.
Verspreid over Nederland staan tien van deze stations. Vijf staan op de door LVNL gecontroleerde luchthavens (Schiphol, Rotterdam, Lelystad, Groningen en Maastricht) en vijf op locatie verspreid over Nederland waaronder Nijkerk. Maar ook op Texel staat bijvoorbeeld een station.

Werking
VDF NYK is zoals u juist concludeert een radiopeilstation waarmee we radio-uitzendingen van piloten kunnen peilen. Dat werkt als volgt. Zodra een piloot radiocontact zoekt met de verkeersleiding wordt dat radiosignaal opgevangen door meerdere stations. Het peilstation weet op een aantal graden nauwkeurig uit welke richting het radiosignaal komt. Een ander station dat het radiosignaal ook opvangt weet ook uit welke richting het signaal komt. Die informatie wordt razendsnel naar ons hoofkantoor op Schiphol gestuurd en omgezet in wat wij noemen peillijnen. Deze worden gepresenteerd op de radarschermen van onze verkeersleiders. Het punt waar de lijnen elkaar kruisen is de locatie waar het vliegtuig zich bevindt. Hoe 'mooier' of duidelijker het kruispunt van twee peillijnen is, hoe duidelijker het is voor de verkeersleiders. De locaties in Nederland zijn daarom zo gekozen dat we vliegtuigen in het hele Nederlandse luchtruim zo goed mogelijk kunnen peilen. VDF NYK is centraal gelegen en daarom een zeer geschikte locatie.

Gebruik
Om de locatie van een vliegtuig te bepalen gebruikt LVNL radars. De peillijninformatie wordt gebruikt als hulpmiddel om nog sneller het vliegtuig te zien. Het Nederlandse luchtruim kan heel druk zijn en op de radarschermen zijn dan ook veel vliegtuigen zichtbaar. Het helpt dan als we snel kunnen zien welk vliegtuig ons oproept. Internationaal wordt een aantal frequenties gebruikt voor vliegtuigen die in nood zijn. Ook die frequenties peilen we.

Vervanging
In de loop van volgend jaar vervangen we het huidige systeem door een verglijkbaar nieuw systeem. De nieuwe antennes zijn al geïnstalleerd. Dat is de antenne die u in gestreken toestand hebt gezien. Deze nieuwe antenne kunnen we nog niet overeind zetten omdat deze dan de ontvangst van ons huidige systeem verstoort. In de loop van volgend jaar zult u zien dat de nieuwe antenne rechtop staat en de oude mast plat ligt. Door technische ontwikkelingen heeft de nieuwe mast minder antennes nodig dan de oude om de juiste richting van waaruit de uitzending komt te bepalen.

Met dank aan Urs Keller (en de LVNL) welke ons de foto en de uitleg van de LVNL doorstuurde.

Peilstation NYK, 12-08-2022. © foto Urs Keller

2024 Urs keller kwam vorig jaar op Texel het in de uitleg van de LVNL genoemde VDF tegen en stuurde ons nog een foto.

Peilstation op Texel, 05-05-2023. © foto Urs Keller